Tradycyjny model nauczania to wykład nauczycielski + omówienie. W edukacji zdalnej to się nie sprawdza. Włącz e-materiały i narzędzia cyfrowe na lekcji!

W tradycyjnym modelu nauczania nauczyciele omawiają zagadnienie na lekcji, a później uczniowie sami je pogłębiają, wykonując zadania domowe. Edukacja zdalna sprawiła, że owa tradycja nie jest już aktualna. W edukacji zdalnej to się nie sprawdza, w dodatku jest trudniejsze do przeprowadzenia – uczniowie, którym trudniej przychodzi skupienie przed ekranem będą bujać w obłokach, a zza ekranu jeszcze trudniej ich przywołać niż w klasie…

Po co włączać e-materiały oraz narzędzia cyfrowe do lekcji?

Hybrydowy może oznaczać „coś, co składa się z różnych elementów, często do siebie niepasujących”.[1] W czasie zdalnej edukacji uczniowie często zmuszeni są samodzielnie zapoznać się z nowym dla nich materiałem i pogłębić wybrane zagadnienie. Niektórzy nauczyciele już wcześniej wykorzystywali metody cyfrowe do przygotowywania i utrwalania materiału omawianego na lekcji, wprowadzając tym samym kształcenie wyprzedzające, prowadząc „lekcje odwrócone”. Posługiwali się narzędziami cyfrowymi, niejako ucząc „hybrydowo” – dopasowując się nie tyle do warunków pracy w czasie trwania pandemii, co do możliwości technologicznych zarówno własnych, jak i szkolnych. Pozwalało im to także pobudzić kreatywność uczniów, przyciągnąć ich uwagę.

Uczniowie, wykorzystując narzędzia cyfrowe mogą w dowolnym momencie zapoznać się z materiałem otrzymanym od nauczyciela/nauczycielki, następnie na własną rękę go pogłębić, a także samodzielnie sprawdzić własną wiedzę. Nauczyciel/nauczycielka nie musi już przygotowywać drukowanych materiałów i kserówek (to nie tylko ekologiczne ale i ekonomiczne), spędzać wielu godzin poprawiając kartkówki czy sprawdziany. Raz utworzony materiał może być dowolnie zmieniany i dopasowywany do potrzeb różnych uczniów i różnych sytuacji. Proces poprawiania sprawdzianów czy kartkówek jest niejako zautomatyzowany – niektóre narzędzia cyfrowe same wyliczają procent poprawnych odpowiedzi. Zarówno uczniowie jak i nauczyciele są zadowoleni z takiego rozwiązania. Uczniowie mają do czynienia z przystępnymi, łatwymi w obsłudze narzędziami – a nauczyciele – oszczędzają czas.

Oczywiście, na początku nauczyciel/nauczycielka musi omówić wybrane zagadnienie. Może go przygotować, wykorzystując np. jedną z wybranych platform edukacyjnych, jak choćby:

• epodreczniki.pl - https://epodreczniki.pl
• Zdalne Lekcje - https://www.gov.pl/web/zdalnelekcje
• Khan Academy - https://pl.khanacademy.org
• Google Arts & Culture - https://artsandculture.google.com

Wymienione wyżej narzędzia będą przydatne nauczycielom także wtedy, gdy sytuacja pandemiczna się unormuje, a uczniowie powrócą w szkolne mury. Praca online będzie przecież towarzyszyć dorastającym pokoleniom na każdym kroku. Warto wdrażać się w nią etapowo, już od młodszych klas w szkole – przy okazji ucząc się zasad bezpieczeństwa, krytycznego doboru treści, radzenia sobie z tzw. szumem informacyjnym.

Zbyt wiele nowych e-narzędzi? Nauczyciele mogą wykorzystać również te, które już znają, np. edytory tekstu, czy prezentacje multimedialne pakietu Microsoft czy Windows lub dokumenty Google czy Microsoft w chmurze. Każdy inny sposób (platforma, narzędzie), który nauczyciel/nauczycielka zna, i który się sprawdza w jego pracy z uczniami – jest dobry!

Po zapoznaniu uczniów z tak przygotowanymi materiałami nauczyciel/nauczycielka określa zadanie dla uczniów i może sprawdzić ich wiedzę na wiele sposobów, używając narzędzi cyfrowych.

Jak dobrać narzędzie?

Dobierz narzędzie w zależności od charakteru zadania i jego celu:

• Jeśli zadanie wymaga kreatywności, może być to prezentacja multimedialna (PowerPoint, Prezi),
• jeśli ma być to wypowiedź tekstowa (MS Word),
• praca graficzna (Canva), a jeśli
• test czy quiz – warto skorzystać z narzędzia Google Classroom lub Squla.

Uwaga! Squla jest narzędziem przeznaczonym dla uczniów od wieku przedszkolnego do klasy VI i jest częściowo płatna. Niemniej w godzinach „otwarcia szkoły”, to jest g. 8-16 każdy uczeń/uczennica może za darmo wykorzystywać wszystkie materiały i wykonywać zadania domowe, o których mówił nauczyciel/nauczycielka. Squla jest nieocenioną pomocą dla nauczycieli, ponieważ automatycznie ocenia quizy, podając wynik procentowy. Na tej podstawie nauczyciele mogą wystawić ocenę bądź stwierdzić, czy uczniowie odpowiednio zrozumieli materiał, sprawdzić, które pytanie czy zagadnienie sprawiło im największą trudność. Następnie może takie zagadnienia omówić na lekcji „na żywo” lub łącząc się z uczniami zdalnie.

Więcej na temat edukacji hybrydowej można dowiedzieć się np.

• z artykułu „Jak pracować metodą nauczania odwróconego/wyprzedzającego w warunkach edukacji hybrydowej” autorstwa Tomasza Tokarza – artykuł jest dostępny w Inspiracjach na platformie lekcjaenter.pl. Tam również można znaleźć inne przydatne linki, które ułatwią utworzenie materiałów lekcyjnych.
• Ciekawą propozycję dla nauczycieli (nie tylko) edukacji wczesnoszkolnej przedstawiła także Wioletta Matusiak w inspiracji OneNote w edukacji wczesnoszkolnej.
• po inne przydatne e-narzędzia, materiały czy instrukcje, jak z nich korzystać – sięgnij do: Narzędziowniki przedmiotowe, Tutoriale, Webinaria --> w zakładce Materiały – na platformie projektu lekcjaenter.pl (dostępne po zalogowaniu).

Edukacja hybrydowa pozostanie z nami…

Rozwijająca się technologia daje coraz większe możliwości wykorzystania narzędzi TIK w procesie uczenia, zarówno podczas lekcji prowadzonych w szkolnej sali jaki i zdalnych. Wykorzystywanie e-materiałów i e-narzędzi wraz z metodami, których zastosowanie umożliwiają, jak np. odwrócona lekcja – ułatwia pracę nauczycielom, skraca czas wykładu na rzecz ćwiczeń. Uczniowie mogą wykazać się kreatywnością, krytycznym myśleniem, uczyć przez doświadczenie. Słowem – pogłębiać kompetencje kluczowe. Jeśli pracują na urządzeniach mobilnych – być może po raz pierwszy odkryją, że Smartfon dobrze sprawdza się nie tylko jako zabawka ale też w edukacji. Być może częściej sięgną do e-słownika, e-booka czy edukacyjnej gry porzucając na chwilę tik-tok J

Nie wydaje się, żeby można było uniknąć w przyszłości modelu edukacji hybrydowej, zatem im wcześniej się do niego przyzwyczaimy, tym lepiej z niego skorzystamy.

Inspiracja powstała w ramach miesiąca tematycznego EDUKACJA HYBRYDOWA.

--------

[1] Słownik Języka Polskiego, PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/hybrydowy.html, dostęp na dzień 29.10.2020