TIK w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Poznaj kilka narzędzi TIK, które z powodzeniem możesz zastosować w codziennej pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Po narzędzia technologii informacyjnych i komunikacyjnych sięgamy coraz częściej, włączając je do stosowanych na lekcji metod i sposobów pracy. Znajdują one także swoje miejsce w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W niniejszym artykule pokażę kilka narzędzi, które z powodzeniem stosować możemy w codziennej pracy z uczniami SPE.
W sieci mamy dziesiątki aplikacji, które mogą stanowić nieodzowną pomoc w terapii uczniów. Potrzebny jest do tego oczywiście odpowiedni sprzęt. Często w szkołach mamy problem z mobilnymi urządzeniami, które moglibyśmy wykorzystywać. Z problemem tym możemy sobie poradzić. Tablety czy laptopy możemy zakupić z dotacji „podręcznikowej” przeznaczonej dla uczniów z niepełnosprawnościami. Zamiast specjalistycznych podręczników może lepiej kupić tablet?

Nowe możliwości w tym zakresie daje także program Aktywna Tablica, który skierowany jest między innymi do szkół, do których uczęszczają uczniowie posiadający orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. 
Obok specjalistycznego oprogramowania (często drogiego), z którego korzystamy w szkole w terapii uczniów, z powodzeniem możemy wykorzystywać bezpłatne narzędzia i aplikacje dostępne w sieci. Oto przegląd wybranych propozycji.

Pic Collage – aplikacja umożliwiająca tworzenie plakatów, ogłoszeń, zaproszeń, a także kolaży ze zdjęć. Dostępna zarówno w systemie Android, jak i IOS. Można ją pobrać pod adresem https://pic-collage.com/ lub po prostu w sklepach Google Play lub App Store.

Quiwer – aplikacja umożliwiająca ożywianie kolorowanek. Aplikację możemy pobrać ze strony https://quivervision.com/. Jak pracujemy z wykorzystaniem Quiwer? Pobieramy zestaw do kolorowania, drukujemy i kolorujemy. Następnie skanujemy obraz za pomocą aplikacji Quiwer i bawimy się trójwymiarową rzeczywistością. Na stronie https://quivervision.com/education-portal znajdziemy też zasoby edukacyjne, chociaż są to propozycje zajęć głównie w języku angielskim.

WriteReader – aplikacja do tworzenia ebooków. Można ją wykorzystać na wielu przedmiotach, np. do sporządzania samodzielnych notatek, utrwalania wiedzy, itp. Ma prosty interfejs, co jest dodatkowym atutem w pracy z dziećmi ze SPE. Dostępna na stronie https://www.writereader.com/. Pomysły na wykorzystanie WriteReader prezentują Zyta Czechowska i Jolanta Majkowska w publikacji „TIK w pigułce. Narzędziownik nauczyciela”[1]. Oto one, uzupełnione stosowanymi przeze mnie rozwiązaniami:

• napisanie własnej baśni,
• napisanie opowiadania na dany temat,
• pisanie historycznych postaci i wydarzeń
• wyjaśnienie zjawisk przyrodniczych,
• opisanie właściwości substancji chemicznych,
• opisanie funkcji układów biologicznych w organizmie człowieka,
• przedstawienie zastosowania matematyki w życiu codziennym

Kody QR – umożliwiają szybki dostęp do treści lub adresu strony www. Można je wykorzystywać z powodzeniem podczas zajęć w terenie czy do zadań w ramach pracy domowej przygotowanych w wybranych aplikacjach, np. LearningApps. W Internecie znajdziemy wiele stron pomocnych w generowaniu kodów QR, np.:
https://qrzilla.mobi/pl/qr-code-generator
https://www.qr-online.pl/
https://generujemy.pl/generator-qr
https://pageloot.com/pl/qr-code-generator

WordWall – platforma do generowania quizów, mini-gier. Dostępna pod adresem https://wordwall.net/. W wersji bezpłatnej umożliwia utworzenie niewielkiej liczby własnych zasobów. Natomiast zawiera wiele gotowych rozwiązań, w tym też do pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wybrane propozycje:
1)    Homonimy https://wordwall.net/pl/resource/2205097 
2)    Powitanie/pożegnanie https://wordwall.net/pl/resource/1931353
3)    Emocje https://wordwall.net/pl/resource/1257728
4)    Co zrobisz? https://wordwall.net/pl/resource/2206187
5)    Liczymy zwierzęta https://wordwall.net/pl/resource/1549726

Więcej propozycji znajdziemy na stronie platformy, po zalogowaniu wybieramy zakładkę Społeczności i w wyszukiwarkę wpisujemy szukane frazy. Proponowane rozwiązania z powodzeniem możemy zastosować w ramach poszczególnych zajęć edukacyjnych, a także w trakcie pracy terapeutycznej.

LearninApps – to także platforma do budowania zadań w formie minigier o różnym charakterze, np. grupowanie, krzyżówki, testy, dobieranie, itp. Dostępna pod adresem https://learningapps.org/. Umożliwia tworzenie nieograniczonej liczby własnych zasobów i/lub korzystanie z gotowych zasobów.
Przykłady gier, które można zastosować w pracy z uczniami ze SPE na wybranych przedmiotach, a można je też dodatkowo dostosować do indywidualnych możliwości naszych uczniów:
Chemia – https://learningapps.org/view21736820
Biologia – https://learningapps.org/view1590626
Geografia – https://learningapps.org/view9773988
Fizyka – https://learningapps.org/view8584833
Puzzle w sieci – w pracy terapeutycznej pomocne mogą okazać się także puzzle. 
Jigsawplanet – https://www.jigsawplanet.com/ 
Puzzlefactory – https://puzzlefactory.pl/ 

W pracy edukacyjnej i terapeutycznej pomocne mogą być karty pracy. W sieci znajdziemy wiele platform, dzięki którym wygenerujemy karty, krzyżówki, wykreślanki. Z powodzeniem możemy je wykorzystywać na każdym przedmiocie. Zestawienie generatorów znajduje się pod linkiem https://www.superbelfrzy.edu.pl/gry-edukacyjne/gramatyczne/wygeneruj-uczniom-karty-pracy/ .

Na uwagę w pracy terapeutycznej zasługują też rozwiązania umożliwiające nagrywanie wypowiedzi. Program umożliwiający takie działanie to np. Vocaroo. Film pokazujący jak nagrać wypowiedź głosową znajdziemy pod linkiem https://www.youtube.com/watch?v=cIkK1RlTee8&t=8s. 
Nauczyciele znajdą też w sieci wiele propozycji ćwiczeń interaktywnych. Poniżej kilka przykładów.

• Educaplay – https://www.educaplay.com/ - umożliwia tworzenie zagadek, krzyżówek, kartkówek, quizów, gier, dyktand itp. Zawiera też bogate zasoby utworzone przez innych użytkowników.
• Eduzabawy – https://eduzabawy.com/cwiczenia-online/ – ćwiczenia dla najmłodszych uczniów, a także dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem.
• Specjalni.pl – https://specjalni.pl – strona z licznymi zasobami do wykorzystania w pracy z dziećmi ze SPE.

Wykorzystując przedstawione możliwości włączamy uczniów ze SPE do procesów edukacyjnych, stwarzamy warunki do pełnego ich zaangażowania, uwzględniając przy tym indywidualne potrzeby.

---
[1] Danieluk M., TIK w pigułce. Narzędziownik nauczyciela, Centrum Rozwoju Edukacji Edicon, Poznań 2019, s. 207.