O zaletach technologii w procesie nauczania

Autor: Marta Florkiewicz-Borkowska

Wraz z zamknięciem szkół i przejściem z nauczania stacjonarnego na nauczanie zdalne musieliśmy stawić czoło nowym wyzwaniom związanym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii do przekazywania treści i skupieniu się na tym, co najważniejsze.

Technologia może stwarzać dystans, może nas izolować od siebie nawzajem, może nas rozpraszać, a także może wzbudzać w nas strach. I czasem te wszystkie elementy pojawiają się jednocześnie. Z drugiej strony jednak - technologia może nas bardzo do siebie zbliżyć i stać się jedynym możliwym sposobem komunikacji, natomiast smartfon - paradoksalnie jedynym narzędziem umożliwiającym nam kontakt ze sobą nawzajem.

Nauczanie z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, obojętnie czy odbywa się w trybie stacjonarnym, zdalnym czy hybrydowym, wymaga od nas planu i strategii. Wymaga od nas czasu, cierpliwości i otwartości na nowe rozwiązania.

Podstawowe pytanie, jakie powinniśmy zadać sobie na początku to: w jakim celu chcemy wykorzystywać nowoczesne technologie? Co nam, nauczycielom to da oraz co zyskają nasi uczniowie? Czy rzeczywiście powinno nam chodzić tylko o wiedzę teoretyczną, czy może równie ważne będzie rozwijanie kompetencji, uczenie odpowiedzialności, samodzielności, planowania i organizacji?

Wprowadzanie technologii do naszych metod nauczania powinno odbywać się stopniowo, poprzez oswajanie. Oswajanie siebie i oswajanie technologii. Oswajanie siebie w procesie uczenia się akceptacji i dawania sobie prawa do nie bycia ekspertem w tej dziedzinie. Uczenie samych siebie do otwierania się na uczniów, do dawania im przestrzeni do eksperymentowania, testowania i popełniania błędów, w końcu do wspólnego poznawania i adaptowania się w nowej sytuacji. Im szybciej zrozumiemy, że w tej dziedzinie to właśnie uczniowie są naszymi sojusznikami tym lepiej. Warto zauważyć, że uczniowie przez sam fakt obcowania z technologią na co dzień, są z nią oswojeni, co stwarza nam wiele możliwości integrowania technologii w klasie i może uczynić proces nauczania i uczenia się bardziej efektownymi.

Oto kilka ważnych zalet wykorzystywania technologii w procesie nauczania:

**** zwiększenie zaangażowania

Gdy technologia jest zintegrowana z lekcjami, uczniowie stają się bardziej zainteresowani przedmiotami, których się uczą. Uczenie staje się przyjemniejsze, a nauczanie tych samych rzeczy w nowy sposób sprawia frajdę. Co więcej, technologia może zachęcić do bardziej aktywnego udziału w procesie uczenia się, co może być trudne do osiągnięcia w tradycyjnym środowisku wykładowym. Dzięki odpowiednio dobranym narzędziom i aplikacjom zwykły wykład może stać się ciekawszy i bardziej angażujący.

**** utrwalanie wiedzy

Uczniowie, którzy są zaangażowani i zainteresowani tym, czego się uczą, lepiej przyswajają wiedzę. Technologia wspomaga i wyzwala chęć aktywnego uczestnictwa w zajęciach, co jest bardzo ważnym czynnikiem zwiększającym przyswajanie wiedzy. Różne jej formy mogą być wykorzystywane do eksperymentowania i poszukiwania najlepszych sposobów na utrwalanie zdobytych informacji.

**** indywidualizacja procesu uczenia się

Uczniowie uczą się w różny sposób. Mamy w klasie reprezentantów wielu stylów uczenia się i różnych umiejętności. Technologia daje ogromne możliwości uczenia się w bardziej efektywny sposób wychodząc na przeciw potrzebom uczniów. Uczniowie mogą uczyć się we własnym tempie, analizować przygotowany przez nauczyciela materiał, przeglądać, wracać lub, jeśli zajdzie taka potrzeba, przejść dalej. Co więcej, technologia daje więcej możliwości uczniom borykającym się z trudnościami lub niepełnosprawnościami. Jedną z nich jest czytnik immersyjny, ułatwiający pracę osobom z trudnościami związanymi z czytaniem.

****rozwijanie umiejętności współpracy

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w edukacji daje uczniom szansę zaangażowania się w różne działania online. Od pracy nad projektami, podczas których mogą pracować na jednej tablicy czy też tworzyć wspólne kolekcje lub udostępniając dokumenty w wirtualnych przestrzeniach edukacyjnych. Technologia ułatwia współpracę uczniów nie tylko w obrębie tej samej klasy, ale także w tej samej szkole czy pomiędzy innymi szkołami.

**** kształtowanie kompetencji miękkich

Korzystając z technologii w procesie nauczania i uczenia się, zarówno nauczyciele, jak i uczniowie rozwijają umiejętności, które sa aktualnie niezbędne, takie jak współpraca, rozwiązywanie złożonych problemów, krytyczne myślenie, rozwijanie różnorodnych form komunikacji i umiejętności przywódczych, kreatywność oraz motywacja. Co więcej, umożliwia rozwój kompetencji cyfrowych, jak tworzenie prezentacji, odróżnianie wiarygodnych źródeł od fake newsów, zachowanie właściwej netykiety, odpowiednie formułowanie wiadomości e-maili.

**** wartość dodana dla nauczyciela

Dzięki licznym zasobom internetowym technologia ułatwia i wzbogaca nasz warsztat pracy. Szeroki wachlarz dostępnych narzędzi, zasobów i aplikacji umożliwia nam dopasowanie ich do naszych celów i potrzeb uczniów. Dzięki temu możemy ulepszyć tradycyjne metody nauczania i zwiększyć zaangażowanie uczniów. Dobrze dobrane narzędzie zaoszczędzają czas i energię, którą można przeznaczyć na pracę z uczniami z trudnościami. Poza tym posiadanie w szkołach rozwiązań chmurowych poprawia i usprawnia współpracę i wymianę wiedzy oraz informacji między nauczycielami.

Technologie stwarzają nam nową jakość pracy. Jakość polegającą na zmianie metod nauczania a także podejścia do uczniów. Oferują nam cały wachlarz możliwości, a od nas zależy, co z tego „szwedzkiego stołu” weźmiemy dla siebie i naszych uczniów. Ważne jest, że przy tym „stole” nie jesteśmy sami, mamy obok siebie całą klasę gotowych na wyzwania uczniów - musimy tylko podążać za procesem i odpowiednio sformułować prośby i oddelegować zadania oraz otworzyć się na umiejętności i doświadczenia uczniów.

Jako nauczyciele nie powinniśmy czuć się gorsi, czy też mniej zaawansowani technologicznie niż nasi uczniowie, ponieważ to jest właśnie idealna przestrzeń do tego, aby pozwolić im stać się naszymi nauczycielami. W wielu aspektach technologicznych uczniowie są bardziej zorientowani niż my. Pozwólmy im być ekspertami, uczmy się od nich i bądźmy pilnymi uczniami, bo w ten sposób świetnie dajemy im przykład. Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę, że przyszłość związana z uczeniem się i rozwojem ściśle związana jest z technologią i innowacjami. Dzisiaj uczniowie potrzebują kreatywnych przestrzeni do nauki, które rozbudzą w nich twórcę i zmotywują do zdobywania wiedzy. Wykorzystanie technologii umożliwia realizację projektów i programów edukacyjnych zorientowanych na ucznia. Dobrze zaplanowane projekty online dają uczniom szansę na rozwijanie umiejętności współpracy i rozwijanie pozostałych umiejętności XXI wieku.

Absolutnie nie bójmy się realizacji projektów, które wychodzą poza nasze kompetencje technologiczne. Cieszmy się tym faktem, bo to oznacza, że nasza rola rzeczywiście zredukuje się do bycia mentorem lub mentorką, a całą resztę wykonają uczniowie, od których my również będziemy mogli się czegoś nauczyć. Nie ma nic bardziej motywującego dla uczniów niż stać się nauczycielem dla swojego nauczyciela, którego się lubi i z którym ma się świetnie zbudowaną relację.

Zmienia się świat, zmieniają się nasi uczniowie, zmienia się szkoła. Razem ze zmianą naszych sposobów uczenia oraz podejścia do uczenia i nauczania pamiętajmy słowa Johna Deweya „Jeśli uczymy dzisiejszych uczniów tak, jak wczoraj, okradamy ich z przyszłości”.