Lekcje języka polskiego na YouTube i TikTok

AUTOR: Tomasz Tokarz

Film to dla uczniów ważne narzędzie pomagające w uczeniu się. Polecam kanały z j. polskiego, dzięki którym można uczyć się samodzielnie, we własnym tempie, w dowolnym czasie. Zainspiruj się!

W coraz większym stopniu uczniowie wykorzystują do uczenia materiały audiowizualne. Film stał się dla nich oczywistą formą odbioru treści. Ta forma przekazu łączy w sobie warstwę obrazową, tekstową i dźwiękową, co powoduje, że z danym zagadnieniem można zapoznawać się na różne sposoby (wyciszyć dźwięk lub przeciwnie, wyłączyć obraz i słuchać tylko dźwięku). Filmy można odtwarzać w niemal dowolnej prędkości, szybciej (jeśli chcemy zaoszczędzić czas) lub wolniej (jeśli chcemy wsłuchać się dokładnie np. w wymowę słówek). W przeciwieństwie do wykładu na żywo, filmy można cofać, zatrzymywać, przewijać. Dla uczniów wychowanych na platformach streamingowych jest to wartość trudna do przeceniania. 
Dlatego trudno pominąć to medium w nowoczesnym procesie dydaktycznym. I są twórcy (nauczyciele i nie-nauczyciele), którzy doskonale zdają sobie z tego sprawę. Umieszczają na popularnych serwisach swoje filmy (głównie na TouTube, ale także coraz częściej na TikToku). Tworzą kanały, przygotowują materiały. 
Chciałbym polecić kilkanaście kanałów, które wydają mi się szczególnie interesujące.

Na początek 10 kanałów z YouTube

1. WIEDZA Z WAMI – https://www.youtube.com/c/wiedzazwami 
   Bardzo popularny kanał (ponad 200 tys. subskrypcji) prowadzony przez Izabelę, nauczycielkę-egzaminatorkę. Kierowany jest przede wszystkim do uczniów szkół ponadpodstawowych ma za zadanie (za pomocą interaktywnych lekcji) przygotować ich do egzaminu z języka polskiego. Na kanałe znajdują się zatem filmy omawiające lektury oraz gramatykę. Oprócz tego można na nim znaleźć dużo ciekawostek o języku polskim. Twórczyni kanału dużo uwagi poświęca na praktyczne porady związane z radzeniem sobie z zadaniami, które mogą pojawić się na arkuszach maturalnych. Udziela również porad dotyczących pisania wypracowań.
2. WIEDZA Z WAMI – PODSTAWÓWKA – https://www.youtube.com/c/Wiedzazwamipodstaw%C3%B3wka
   Bliźniaczy kanał Izabeli, kierowany do uczniów szkół podstawowych (ma ponad 90 tys. subskrypcji). Jego głównym zadaniem jest przygotowanie uczniów do egzaminu ósmoklasisty. Dużą uwagę poświęca na rozwijanie umiejętności przydatnych na egzaminie: umiejętności argumentowania i wnioskowania oraz rozumienia sensu dzieł kultury. Na kanale omawiane są lektury obowiązujące dla uczniów szkoły podstawowej.
3. PRACOWNIA LITERACKA – https://www.youtube.com/channel/UCSxpUEkzqF5Xdh83feNAn4w/about 
   Kanał prowadzony przez Ritę Larek (60 tys. subskrypcji). Jego głównym celem jest pomaganiematurzystom w przygotowaniach do egzaminu z języka polskiego. Autorka stworzyła także kurs maturalny online, który realizuje całą podstawę programową. Na kanale pojawiają się filmy dotyczące lektur, wskazówki na temat pisania wypracowań, przygotowań do matury ustnej. 
   Strona autorki www.pracownialiteracka.pl
4. POLSKI Z PASJĄ – https://www.youtube.com/channel/UClhm-kRLhPySv6cwnk4B75g/videos 
   Kanał prowadzony przez Danutę Motwicką, nauczycielkę języka polskiego. Na kanale znajdują się krótkie filmy, wyjaśniające najtrudniejsze zagadnienia z zakresu klas podstawowych, a także ze szkoły ponadpodstawowej. Można tam znaleźć także opracowania lektur.
5. BABA OD POLSKIEGO – https://www.youtube.com/c/Babaodpolskiego/videos
   Kanał prowadzony przez Annę Korycińską, polonistkę w jednym z warszawskich liceów, redaktorkę, oligofrenopedagożkę, podcasterkę. Jak sama pisze: “Moim konikiem jest dydaktyka pisania wypracowań. Wiem, że moje starania mają sens, gdy uda mi się pokazać niedowiarkom, że potrafią myśleć logicznie także o języku”. Na kanale można znaleźć przede wszystkim filmy omawiające lektury. Więcej inspiracji można znaleźć na autorskiej stronie: https://babaodpolskiego.pl/
6. POLINA – https://www.youtube.com/channel/UCB7bdp-uv10DImhVG5WM6Rg 
   Kanał prowadzony przez nauczycielkę, polonistkę, na którym wyjaśnia zawiłości lektur oraz gramatyki polskiej. Dużo uwagi poświęca na wytłumaczenie sensu tekstów kultury. Na kanale pojawiają streszczenia i opracowania lektur, interpretacje wierszy, przydatne materiały do tworzenia wypracowań, rozmowy o literaturze, wskazówki, wyjaśniania motywów i kontekstów.
7. BABKA OD POLSKIEGO – https://www.youtube.com/channel/UC2FA2--SUZevAFwZfenhuxg/videos 
   Kanał prowadzony przez polonistkę. Jego celem jest pomoc w przygotowaniu do matury oraz dzielenie się ciekawostkami z zakresu języka polskiego. Filmy na kanale dotyczą przede wszystkim lektur.
8. LEKTUREK – https://www.youtube.com/channel/UC4mLrXAlh8DDVznHWUwU1OQ/videos 
   Popularny kanał (160 tys. subskrypcji) zawierający streszczenia lektur w formie filmików. Szczegółowo przedstawione wydarzenia pozwalają zrozumieć fabułę i poznać sylwetki bohaterów lektury. Można tu także znaleźć życiorysy pisarzy oraz ciekawostki ze świata literatury. Strona związana z kanałem: www.lekturek.pl
9. MATURA NA MAKSA – https://www.youtube.com/channel/UCUU9MyV-uHcY-cNu4tagtaw 
   Kanał prowadzony przez polonistę i egzaminatora Iwo Scelinę. Jego głównym celem jest pomoc uczniom w przygotowaniu się do matury z języka polskiego. Można na nim znaleźć materiały dotyczące lektur oraz przykłady zadań z arkuszy maturalnych wraz ze wskazówkami dotyczącymi rozwiązania.
10. POLONISTKA-YOUTUBERKA – https://www.youtube.com/c/PolonistkaYouTuberka/videos 
    Kanał prowadzony przez polonistkę. Jego głównym zadaniem jest pomoc uczniom w opanowaniu zagadnień z języka polskiego. Można tam znaleźć filmy omawiające lektury oraz zasady gramatyczne.

Coraz częściej wykorzystywanym w dydaktyce medium jest także TikTok. Filmy tutaj zamieszczane są znacząco krótsze i stanowią raczej rodzaj szybkiej powtórki. Oto 7 kanałów prowadzonych przez polonistów na TikTok.

1. POLISHGLOTS – https://www.tiktok.com/@polishglots – najpopularniejszy na TikToku kanał dotyczący języka polskiego (imponujące 260 tys. obserwujących).
2. TRUDNY JĘZYK POLSKI – https://www.tiktok.com/@trudny_jezyk_polski – kanał prowadzony przez Katarzynę Dammnico, nauczycielkę języka polskiego. Strona autorki: https://trudnyjezykpolski.pl/
3. SAMANTA DRYJA ZABIELSKA – https://www.tiktok.com/@samantadryjazabielska – kanał prowadzony przez osobę niebinarną, podejmujący kwestie związane głównie z gramatyką polską.
4. BABA OD POLSKIEGO – https://www.tiktok.com/@babaodpolskiego – kanał prowadzony przez wspomnianą wcześniej Annę Korycińską (Babę od polskiego)
5. E-POLONISTKA – https://www.tiktok.com/@e.polonistka czyli Pani od polaka albo „o języku polskim bez przesady”; o lekturach, wydarzeniach
6. PORCJA POLSKIEGO – https://www.tiktok.com/@porcjapolskiego – kanał omawiający lektury oraz zagadnienia gramatyczne.
7. JĘZYK POLSKI – https://www.tiktok.com/@jezyk_polski – https://www.tiktok.com/@jezyk_polski kanał prowadzony przez nauczycielkę języka polskiego o języku i literaturze polskiej ale też materiały o języku polskim dla ukraińskich uczniów.

Zaprezentowane powyżej kanały mogą stanowić inspirację dla nauczycieli, by przygotowali własne filmy dla uczniów. Można sprawdzić, jaki styl wypowiedzi, sposób budowania narracji, tematyka czy zastosowane elementy montażu są dla nas najbardziej odpowiednie. Można także zachęcić uczniów, aby spróbowali sami tworzyć takie filmy. 
Powodzenia :)