Zróżnicowane potrzeby edukacyjne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej

AUTORKA: Dorota Pintal

ZPE to bezpłatne narzędzie edukacyjne dla uczniów i nauczycieli – sprawdź, jak możesz pracować z uczniami o różnorodnych potrzebach edukacyjnych, co oferuje ZPE? Rozwiń swój warsztat i własne e-zasoby.

Zintegrowana Platforma Edukacyjna https://zpe.gov.pl/ to bezpłatne narzędzie przygotowanie przez Ministerstwo Edukacji i Nauki usprawniające procesy edukacyjne. 
ZPE jako narzędzie wspierające uczenie się uczniów oraz kierowanie tym procesem przez nauczycieli, swoim użytkownikom oferuje szereg materiałów edukacyjnych, które są zgodne z podstawą programową i uwzględniają zróżnicowane potrzeby uczniów szkoły podstawowej i ponadpodstawowej. Platforma umożliwia współpracę nauczycieli i uczniów zarówno w formie synchronicznej, jak i asynchronicznej. Jej dodatkowym atutem i wyróżnikiem wśród wielu platform umożliwiających współpracę, jest wielość materiałów edukacyjnych. 
Materiały edukacyjne dostępne są zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli bez konieczności logowania się. Są usystematyzowane w czterech podstawowych grupach:

• Kształcenie ogólne,
• Kształcenie zawodowe,
• Doradztwo zawodowe,
• Wsparcie użytkownika.
• Dodatkowe materiały znajdziemy w zakładce „Zobacz również” oznaczonej trzema kropkami.

Oprócz materiałów edukacyjnych na platformie dostępne są również materiały metodyczne dla nauczycieli. Znajdziemy je w zakładce Kształcenie ogólne/Dla nauczyciela/ Narzędzia edukacyjne – wychowanie przedszkolne i kształcenie ogólne. Te materiały metodyczne to między innymi: programy nauczania do poszczególnych zajęć edukacyjnych, poradniki metodyczne ze scenariuszami zajęć, interdyscyplinarne projekty edukacyjne, narzędzia do pomiaru dydaktycznego i ewaluacji kompetencji kluczowych.

Poszerzenie zakresu funkcjonalności platformy uzyskamy po zarejestrowaniu się i zalogowaniu. Platforma umożliwia wówczas:

• korzystanie z gotowych materiałów: treści, filmów, obiektów graficznych, zadań, testów, itp. i zapamiętywanie ich,
• tworzenie własnych e-materiałów od podstaw, w tym testów, lekcji z multimediami, itp., z użyciem kreatora,
• edycję e-materiałów już dostępnych w zasobach platformy, z użyciem funkcji teczki,
• udostępnianie e-materiałów uczniom,sprawdzanie wyników zadań wykonanych przez uczniów,
• komunikowanie się z uczniami i nauczycielami,
• tworzenie wideokonferencji,
• udostępnianie linku do spotkań w kalendarzu,
• tworzenie ścieżek nauki.

Warto podkreślić, iż na platformie znajdziemy wsparcie dla użytkowników w postaci tutoriali, poradników i instrukcji pokazujących korzystanie z wymienionych możliwości.
Zintegrowana Platforma Edukacyjna wychodzi naprzeciw zróżnicowanym potrzebom edukacyjnym uczniów. Znajdziemy na niej teksty łatwe do czytania i zrozumienia (z ang. easy to read understand) inaczej ETR. ETR to sposób opracowania informacji przeznaczonej dla osób z niepełnosprawnością intelektualną lub dla osób mających problemy z czytaniem i rozumieniem. ETR obejmuje dobór słów, sposób formułowania zdań, kompozycję tekstu, rodzaj i rozmiar użytej czcionki, użycie odpowiednich ilustracji lub symboli.

W ETR obowiązują następujące standardy:

• posługiwanie się prostymi i łatwymi do zrozumienia wyrazami,
• tłumaczenie trudnych wyrazów,
• używanie tych samych wyrazów na opisywanie tych samych rzeczy,
• nieużywanie metafor,
• nieużywanie słów zapożyczonych z innych języków,
• ilustrowanie tekstu,
• używanie tego samego sposobu ilustrowania w całym opracowaniu.

Teksty łatwe do czytania i zrozumienia znajdziemy na ZPE „klikając” na ikonę ludzika czytającego książkę, znajdującą się po prawej stronie menu platformy. Teksty te dotyczą różnych rodzajów zajęć edukacyjnych dla wszystkich etapów edukacji. Oto przykład tekstu znalezionego na ZPE.
Fizyka, szkoła podstawowa
Temat: Światło
„Światło jest bardzo ważne dla całej przyrody.
Dla roślin, zwierząt i ludzi.
Rośliny rosną kiedy świeci słońce. Ludzie pracują i uczą się w dzień, a śpią w nocy.
Są różne rodzaje światła.
Jest światło widzialne czyli to, które widzisz.
Na przykład światło słoneczne lub światło lampy.
Jest też światło, którego nie widzisz. Używa się go na przykład w niektórych urządzeniach w szpitalu.”

Nauczyciele przygotowując za pomocą kreatora własny materiał edukacyjny, mogą z powodzeniem tworzyć takie teksty łatwe do czytania i rozumienia. Pomocą w budowaniu tekstu może być narzędzie Jasnopis. 
Jasnopis to aplikacja mierząca zrozumiałość tekstu. Analizuje formę językową i podaje stopień trudności w skali od 1 do 7 (1 – tekst najłatwiejszy, 7 – tekst najtrudniejszy). Aplikacja ta potrafi także upraszczać tekst bazując na sztucznej inteligencji. W wersji bezpłatnej pozwala na sprawdzenie krótkiego tekstu. Po wpisaniu tekstu do edytora i wybraniu opcji „Analizuj tekst” pojawiają się wskazówki dotyczące stopnia trudności poszczególnych fragmentów. Link: https://www.jasnopis.pl/

Kolejnym rozwiązaniem obecnym na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej uwzględniającym zróżnicowane potrzeby są lektury dostępne. Znajdziemy je w zakładce Zobacz również (trzy kropki). Lektury dostępne to multimedialne książki do edukacji językowej i polonistycznej wraz z materiałami ćwiczeniowymi. Każda multimedialna lektura zaopatrzona jest w pakiet składający się z nagrań video z tłumaczeniem tekstu na polski języki migowy, tekstu łatwego do czytania (ETR), opracowania graficznego w formie komiksu, kart pracy, kart pracy z symbolami PCS (czyli znakami graficznymi obrazującymi pojęcia) oraz tablic komunikacyjnych z symbolami PCS.
Link do lektur dostępnych: https://zpe.gov.pl/a/lektury-dostepne/D1HUbVOK5 

Zróżnicowane potrzeby uczniów zostały także uwzględnione w Generatorze kart pracy, narzędziu dostępnym na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej po zalogowaniu. Generator kart pracy to zbiór gotowych rozwiązań, które z powodzeniem mogą być wykorzystane w pracy z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych. Wiele z nich jest wprost dedykowanych uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (tak są tytułowane). Generator umożliwia także nauczycielom tworzenie własnych kart pracy, oferując przy tym gotowe szablony.

Na ZPE znajdziemy także kurs polskiego języka migowego (PJM) „Migaj razem z nami”. To seria podręczników do klas I-III i IV-VIII, w których wprowadzenie nowego materiału oraz wszelkich ćwiczeń bazuje na materiałach wizualnych. Podręczniki są tak skonstruowane, że treści w nich występujące stopniowo przechodzą od rzeczy bliskich dziecku (rodzina, zabawki, koledzy) do spraw i problemów życia codziennego. W pierwszym tomie przedstawione są podstawy języka migowego, kolejne tomy wprowadzają nowe treści, ale też powtarzają i utrwalają te już poznane.

Kolejnym rozwiązaniem Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej, które ułatwia pracę z każdym uczniem/każdą uczennicą jest funkcja Ścieżki nauki, dostępna dla użytkowników po zalogowaniu. Może być szczególnie przydatna w pracy z uczniami zdolnymi czy podczas indywidualnego nauczania. Dzięki temu rozwiązaniu możemy tworzyć materiały edukacyjne w formie całkowicie zindywidualizowanej, wychodzącej naprzeciw potrzebom konkretnych uczniów. 
I wreszcie Kreator umożliwiający nauczycielom tworzenie własnych materiałów od podstaw. To kolejna okazja do budowania zasobów, które wykorzystamy w pracy z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych. Kreator dostępny jest po zalogowaniu. 

Zintegrowana Platforma Edukacyjna oferuje nauczycielom wsparcie w postacie publikacji i opracowań dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej i edukacji włączającej. Znajdziemy je w zakładce. Zobacz również (trzy kropki). 
Wymienione wyżej przykłady wspierające pracę z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych to zapewne nie wszystkie jej możliwości. Platforma jest w stałym procesie budowania swoich zasobów, zatem przed nami jeszcze wiele nowych propozycji. Warto je na bieżąco śledzić.