Narzędzia cyfrowe w edukacji humanistycznej

Autor: Agnieszka Jankowiak-Maik (Babka od histy)

Narzędzia cyfrowe i humanistyka? Jak najbardziej! Edukacja szkolna powinna kształcić przede wszystkim kompetencje, a jedną z ważniejszych jest bez wątpienia sprawne posługiwanie się technologią komunikacyjno-informacyjną. Oto wybór najciekawszych aplikacji, które nie tylko uatrakcyjnią nasze lekcje, ale też sprawią, że nasi podopieczni nabędą bardzo konkretne, przydatne życiowo umiejętności, gdyż wiele z nich rozwija także myślenie analityczne, selekcjonowanie informacji czy myślenie kreatywne

Choć lekcje historii nadal potrafią kojarzyć się z wykładami oraz odpytywaniem z dat, to jednak coraz więcej nauczycieli i nauczycielek wprowadza do edukacji narzędzia cyfrowe. Przedmioty humanistyczne idealnie nadają się do pracy tego typu. Dodatkowym atutem jest też kształcenie myślenia kreatywnego – jednej z najbardziej istotnych kompetencji przyszłości.

Bardzo popularne stało się korzystanie z narzędzi takich jak Wakalet czy Padlet, służących do gromadzenia i udostępniania tworzonych materiałów, piękne prezentacje możemy tworzyć za pomocą Genially. Są to jednak dość powszechnie znane narzędzia, w moim wyborze starałam się więc wybrać te mniej znane, które mają szansę oczarować Waszych uczniów i uczennice.

Efekt „WOW” na dzień dobry

Myślę, że dobre nastawienie do lekcji gwarantuje nam już ogromną szansę na sukces. Dlatego poza intrygującymi tematami czy stawianiem pytań problemowych warto skorzystać z aplikacji, które przyciągną uwagę klasy od pierwszych minut. Polecam szczególnie aplikację „Breaking News Generator” (https://www.classtools.net/breakingnews/), która pozwala na stworzenie slajdu imitującego „wiadomość z ostatniej chwili”. Taka wiadomość może być świetnym wprowadzeniem do nowego tematu (możemy wprowadzić narrację: Z ostatniej chwili! Bezpotomnie zmarł Kazimierz Wielki. Koniec dynastii Piastów!). Slajdy możemy przygotowywać sami, ale będzie to również świetne ćwiczenie dla klasy. Młodzież będzie w ten sposób kształcić selekcję informacji. Aplikacja jest darmowa, nie wymaga rejestracji. Po stworzeniu slajdu możemy pobrać go na nasze urządzenie.

Drugą aplikacją, która bez wątpienia zaintryguje naszych uczniów i uczennice to My Heritage. Deep nostalgia ( https://www.myheritage.pl/deep-nostalgia ), która pozwala na „ożywianie” zdjęć. Po wgraniu zdjęcia do programu otrzymujemy animację – bohater czy bohaterka zdjęcia zacznie się rozglądać, zagadkowo uśmiechać. Myślę, że ożywiona postać historyczna, która wita naszych uczniów zrobi „efekt wow”! Aplikacja jest darmowa, ale wymaga rejestracji.

Social media w służbie humanistyki

Social mediów nie należy się bać! Warto je oswoić i wykorzystywać na lekcjach. Młodzież spędza w nich sporo czasu, dlatego warto pokazać im, jak można wykorzystać je w ciekawy, mądry i kreatywny sposób. Jestem przekonana, że włączenie ich do edukacji sprawi, że młodzież będzie się zdecydowanie bardziej angażować w lekcje.

Jednym z moich ulubionych ćwiczeń jest tworzenie fałszywych kont w social mediach znanym postaciom historycznym. Można w tym celu wykorzystać Instagram, Facebook, a nawet tak popularnego Tik Toka! Takie ćwiczenie bez wątpienia zmusza do wyszukiwania i selekcjonowania informacji – biogram postaci i opisy postów mają bowiem swoje ograniczenia. Aby przeprowadzić takie ćwiczenie można skorzystać z gotowych generatorów fałszywych kont, np. https://generatestatus.com/fake-instagram-account-maker/

Praca z fałszywymi kontami w mediach społecznościowych to również dobry pretekst do podjęcia dyskusji o „fake newsach” oraz o tym, jak łatwo manipulować informacją w internecie. Warto uczulić młodzież, by z takich generatorów korzystała w sposób mądry i odpowiedzialny.

Znane postaci jak bohaterowie gier RPG

Jedną z ciekawszych aplikacji, które odkryłam w ostatnim czasie jest Cardmaker (http://cardmaker.pythonanywhere.com/static/card/generator_postaci.html). Aplikacja jest darmowa, dostępna online i służy do tworzenia kart postaci w grach RPG (role-playing game – gra fabularna). W generatorze możemy dodać imię i nazwisko postaci, załadować zdjęcie i dodać specjalne zdolności. Od nauczycielek i nauczycieli zależy, na jakie elementy zwrócą uwagę, ale mogą być to największe osiągnięcia, cytaty, krótki biogram). W procesie tworzenia karty nasi uczniowie i uczennice również ćwiczą myślenie kreatywne oraz selekcjonują informacje, gdyż miejsce na nie jest naprawdę ograniczone!

Karta postaci nadaje się do pracy z autorami dzieł literackich, bohaterami książek, postaciami historycznymi. Tak naprawdę możliwości jest bardzo wiele.

Kreatywne ćwiczenia z „reala” do aplikacji

Bez wątpienia edukacja zdalna wymusiła przeniesienie części ciekawych rozwiązań do przestrzeni internetowej. W czasie edukacji stacjonarnej bardzo lubiłam korzystać z kostek Story Cubes, służących do snucia opowieści z wykorzystaniem prostych obrazków, znajdujących się na kostkach. Okazuje się jednak, że z tego rozwiązania możemy korzystać również online. Jednym z takich narzędzie jest Story Dice (https://rpg.nathanhare.net/storygen/), które generuje wskazaną ilość obrazków na drodze losowania. Możemy również pobrać aplikację Story Dice, która jest bardziej dopracowana wizualnie (https://play.google.com/store/apps/details?id=com.zuidsoft.storystones&hl=pl&gl=US ). Kości opowieści można wykorzystać przy uczeniu się słówek na językach, snuciu opowieści osadzonych w realiach historycznych lub na języku polskim. Ja chętnie wykorzystuję je również na lekcjach wosu – służą inspiracji przy tworzeniu programów wyborczych lub fundacji czy stowarzyszeń.

Gamifikacja na lekcjach z użyciem quizów

Bardzo mnie cieszy coraz bardziej powszechne wykorzystywanie mechanizmów gamifikacji w edukacji. Świetnie wpływa to na budowanie motywacji, wprowadza doskonałą atmosferę, a młodzi ludzie uczą się pozytywnej rywalizacji z dreszczykiem emocji. Wszak niekoniecznie musi tu chodzić o zwycięstwo. Idealnym rozwiązaniem na szybkie powtórki lub podsumowanie lekcji są quizy, które możemy wykonać za pomocą aplikacji Kahoot (https://kahoot.it/ ), która pozwala na stworzenie pytań i wgranie ilustracji. Podobne możliwości ma również Quizizz (https://quizizz.com/) czy Learning apss (https://learningapps.org/ ). Ostatnia strona zawiera bardzo dużo opcji – możemy tworzyć puzzle, mapy, osie czasu i wiele, wiele innych.

Drzewo genealogiczne online

Ostatnią aplikacją w dzisiejszym zestawieniu jest niezwykła aplikacja służąca do tworzenia drzewa genealogicznego swojej rodziny. Zdaję sobie sprawę, że na takie ćwiczenia niekoniecznie mamy czas na lekcjach, ale myślę, że warto zainteresować młodych ludzi ich korzeniami. Być może sięgną po historię swoich przodków? Aplikacja jest darmowa i dostępna tutaj: https://www.myheritage.pl/family-tree-builder.

Aplikacje i szeroko rozumiana technologia komunikacyjno-informacyjna stają się coraz bardziej popularne. Wybór stał się wręcz nieograniczony. Korzystanie z tych narzędzi rozwija kompetencje i uatrakcyjnia nasze lekcje. Warto jednak pamiętać, że żadne aplikacje nie zastąpią relacji, kontaktu i rozmowy, bo to one stanowią fundament mądrej szkoły.