Skąd czerpać materiały audiowizualne wspierające zdalną naukę? Odkrywamy mocne strony platform streamingowych.

Autor: Tomasz Tokarz

Platformy streamingowe to świetne repozytoria materiałów audiowizualnych, na których można znaleźć mnóstwo interesujących i przydatnych filmów. Opierają się na transmisji skompresowanych danych multimedialnych. Najbardziej popularne platformy dostępne w Polsce to Netflix, HBO GO oraz Amazon Prime. Można wspomnieć także o rodzimych: Player lub Ipla.

Młodzież bardzo często korzysta z ich zasobów. Skąd ich popularność? Czego edukacja szkolna mogłaby się nauczyć od platform streamingowych? Co można zaczerpnąć odnośnie do tworzenia i prezentacji treści na platformach?

• Dobrowolność. Edukacja szkolna, podobnie jak ta platformowa, powinna być dobrowolna, oparta na chęciach i zainteresowaniach. Niech każdy decyduje sam, z której platformy chce skorzystać, jakie treści chce oglądać.
• Różnorodność treści. Edukacja szkolna, podobnie jak ta platformowa,  powinna dostarczać różnych materiałów i form (o różnym stylu, tematyce) dla różnych odbiorców.
• Orientacja na odbiorcę. Edukacja szkolna, podobnie jak ta platformowa, powinna proponować odbiorcom treści dopasowane do  ich preferencji, możliwości, zainteresowań - być oparta na znajomości uczniów i dawać im to jest im potrzebne.
• Zróżnicowanie stylu i tempa. Edukacja , podobnie jak ta platformowa, powinna opierać się na rozmaitości tempa i sposobu przekazu treści. Lekcje muszą być zróżnicowane - szybsze i wolniejsze, wprowadzające i podsumowujące. Najlepiej, aby pewne ciągi lekcji przygotowały i prowadziły różne osoby (różni reżyserzy różnych odcinków).
• Suspens. Edukacja szkolna, podobnie jak ta platformowa,  powinna wzbudzać napięcie narracyjne związane z postaciami i bohaterami realnego świata - za każdym prawem, prawem, wynalazkiem stoi człowiek i jego życie, informacje o nim są bardzo wciągające. Ludzi interesują przede wszystkim inni ludzie.
• Cliffhangery. Edukacja, podobnie jak ta platformowa, powinna zawierać elementy tajemnicy, wzbudzającej ciekawość i chęć poszukiwań. Tak by uczeń z napięciem czekał na kolejne elementy opowieści lub próbował zrekonstruować ją samodzielnie.
• Rekapitulacje. Edukacja , podobnie jak ta platformowa, powinna duży nacisk kłaść na podsumowania i wiązanie poszczególnych elementów z rzeczami ukazanymi wcześniej, aby budować ciągłość narracyjną i orientację w świecie przedstawionym.

Jakie ciekawe treści edukacyjne można znaleźć na dostępnych platformach?
W Netflixie mamy dostęp do wielu filmów dokumentalnych. Posegregowane są w kilku kategoriach.

• Dokumenty naukowe i przyrodnicze: https://www.netflix.com/browse/genre/2595
• Dokumenty historyczne: https://www.netflix.com/browse/genre/8126838
• Dokumenty o tematyce medycznej: https://www.netflix.com/browse/genre/81227212
• Dokumenty społeczno-kulturowe: https://www.netflix.com/browse/genre/3675
• Dokumenty biograficzne: https://www.netflix.com/browse/genre/3652 
• dokumenty o nauce i technologii: https://www.netflix.com/browse/genre/49110
• dokumenty o podróżach i przygodach: https://www.netflix.com/browse/genre/1159

Na kanale YouTube można także znaleźć filmy dokumentalne udostępnione przez Netflix za darmo >>
Platforma HBO nie ma przejrzystego podziału filmów. Ale jej zasoby są także bardzo ciekawe: https://hbogo.pl/filmy/dokumentalne >>
Oczywiście na obu platformach jest mnóstwo ciekawych seriali, filmów, dzieł kultury, o których warto rozmawiać z uczniami np. na lekcjach języka polskiego lub etyki.

Zastanawia Was dlaczego młodzież (i nie tylko) lubi seriale? Jest takie zjawisko jak social surrogacy. Badania wskazują, że oglądanie seriali poprawia samopoczucie. przeciwdziała poczuciu osamotnienia. Śledzenie losów bohaterów produkcji telewizyjnych może wywoływać u widza poczucie przynależności, przeciwdziałać niskiej samoocenie i poprawiać nastrój. Oglądając programy lub seriale, w których są eksponowane relacje międzyludzkie, można ograniczyć poczucie alienacji.

Seriale szczególnie warte polecenia (w kontekście edukacyjnym) to:

1. Ania, nie Anna (Netflix) - nowa adaptacja klasycznej powieści Lucy Maud Montgomery, uwspółcześniona, poruszająca ważne problemy teraźniejszości - w kontekście społeczeństwa początków XX wieku.
2. Black Mirror (Netflix) - seria filmów podejmujących wątki zagrożeń i szans związanych z nowymi technologiami, mediami społecznościowymi, światem cyfrowym itd.
3. Czarnobyl (HBO) - fantastycznie zrealizowana, realistyczna rekonstrukcja wydarzeń związanych z katastrofą elektrowni atomowej w Czarnobylu.
4. Sex Education (Netflix) - bardzo ciekawy, choć kontrowersyjny serial podejmujący kwestie seksualności, mogący być pretekstem do rozmów z młodzieżą na tematy często pomijane.
5. Atypowy (Netflix) - pogodna komedia o nastolatku ze spektrum autyzmu - dobry pretekst do rozmów o różnorodności, tolerancji, akceptacji, otwartości na inność.
6. The Society (Netflix) - serial pokazujący społeczność, w której funkcjonują tylko nastolatkowie - ciekawy pretekst do rozmów o mechanizmach społecznych i procesach grupowych.
7. Gambit Królowej (Netflix) - popularny serial o młodej szachistce - dobra okazja do rozmowy o determinacji i równości szans kobiet i mężczyzn.
8. Opowieść podręcznej (HBO) - antyutopia opisująca losy kobiet w totalitarnym państwie Gilead. Daje podstawy do refleksji nad rolą kobiet i mężczyzn oraz do analiz systemów politycznych.
9. Westworld (HBO) - serial ukazujący świat robotów, które próbują uzyskać świadomość - ciekawy materiał do rozważań o istocie człowieczeństwa.

Warto pamiętać, że twory kultury to nie tylko lektury. Narracja filmowa jest często dla uczniów przystępniejsza i odwołanie się do wartościowych dzieł serialowych może być źródłem inspirujących rozważań i dyskusji.
Warto zatem sięgnąć do platform streamingowych i poszukać w nich treści, za pomocą których będzie można skuteczniej dotrzeć do młodzieży.